W artykule „Teoria giełdowego chaosu – anomalie cenowe na rynkach globalnych i kakaowe szaleństwo” przeanalizowano przyczyny gwałtownych wahań cen kakao na rynkach globalnych. Skupiono się na efektach pogodowych, problemach z podażą w Afryce Zachodniej oraz roli spekulacji. Tym razem spojrzymy z góry na ten temat. Dlatego też, omówimy, jak dane satelitarne mogą pomóc monitorować uprawy i przewidywać wahania podaży. W konsekwencji, może to umożliwić skuteczniejsze reagowanie na nadchodzące anomalie.
Kakao pod lupą satelitów – przewidywanie spadku zbiorów
Satelity Sentinel-2 dostarczają dane NDVI (Normalized Difference Vegetation Index), które pozwalają monitorować zdrowotność roślin i wydajność upraw. Analiza danych z plantacji kakao w Ghanie objęła kluczowe regiony zachodnie i centralne. Dzięki NDVI można zauważyć zmiany w kondycji roślin, które wpływają na zbiory. W poniższym fragmencie przedstawiono analizę okresowych spadków NDVI, wskazujących na potencjalne problemy.
Naturalne sezonowe spadki NDVI
Sezonowe spadki NDVI są naturalne w porze suchej od grudnia do lutego. Krótkotrwałe zmniejszenie wskaźnika w tym okresie nie szkodzi roślinom. Kakao jest przystosowane do czasowego spadku wilgotności. Jednakże, przedłużająca się susza może negatywnie wpłynąć na uprawy. Szczególnie ważne są wartości NDVI w fazach wzrostu i szczytu rozwoju roślin, ponieważ anomalie w tych okresach przekładają się na wielkość i jakość zbiorów. Jednakże, istotne jest, by monitorować anomalie w długości i intensywności pory suchej, ponieważ wydłużona susza może negatywnie wpływać na kondycję upraw. Kluczowe jest także śledzenie wartości NDVI podczas faz wzrostu i szczytu rozwoju roślin, gdyż ewentualne anomalie w tych okresach mogą bezpośrednio przekładać się na wielkość i jakość zbiorów kakao.

Grafika 1: Średnie NDVI (Ruchome 3-miesięczne) w czasie – Western Ghana Cocoa Plantations
Wykres przedstawia naturalne sezonowe spadki NDVI związane z suchą porą roku oraz cykle wzrostowe w regionie zachodniej Ghany, istotne dla monitorowania anomalii.
Analiza danych NDVI – studium przypadku (Ghana zachodnia)
Analiza danych z lat 2018–2023 wykazała spadkowy trend w rocznych maksymalnych wartościach NDVI. Wyniki te sugerują pogorszenie kondycji roślinności w regionie. Główną przyczyną są zmiany klimatyczne, w tym zjawisko El Niño, które przynosi nieregularne opady i wydłużone susze.

Grafika 2: Roczne maksymalne wartości NDVI (Średnie ruchome 3-miesięczne) – Western Ghana Cocoa Plantations
Wykres ukazuje tendencję spadkową rocznych maksymalnych wartości NDVI w regionie zachodniej Ghany, z uwzględnieniem prognozy na rok 2024.
Spadek rocznego maksymalnego NDVI odzwierciedla rosnące wyzwania dla produkcji kakao, związane z ekstremalnymi warunkami pogodowymi, głównie za sprawą zjawiska El Niño, które wprowadza nieregularne opady oraz długotrwałe okresy suszy.
Centralna Ghana – porównanie trendów
Plantacje w centralnej Ghanie również wykazują spadkowy trend NDVI, choć nie jest on tak wyraźny jak w regionie zachodnim. Porównanie danych wskazuje, że zmiany klimatyczne bardziej dotykają zachodnie plantacje.

Grafika 3: Roczne maksymalne wartości NDVI (Średnie ruchome 3-miesięczne) – Central Ghana Cocoa Plantations
Wykres przedstawia roczne maksymalne wartości NDVI w centralnym regionie Ghany, porównując wartości historyczne rok do roku.
Po uprzednim dokonaniu porównania danych z obu regionów, można zauważyć, że zachodnia Ghana boryka się z większymi problemami zdrowotności roślin, co może wynikać z bardziej intensywnych zmian klimatycznych w tej części kraju. Te analizy mogą być wykorzystywane do przewidywania zbiorów, monitorowania problemów produkcyjnych oraz podejmowania decyzji dotyczących importu i eksportu kakao.
Monitorowanie kondycji upraw a prognozowanie cen kakao
Analiza kondycji upraw przy pomocy wskaźnika NDVI może być kluczowa w przewidywaniu wahań podaży kakao i wpływu na ceny. Zachodnia Afryka, w tym Ghana oraz sąsiednie kraje, stanowią globalne „wąskie gardło” w łańcuchu dostaw kakao, odpowiadając za znaczną część jego światowej produkcji. Z tego względu wszelkie anomalie kondycji upraw, widoczne w trendach NDVI, mogą stanowić istotny wskaźnik nadchodzących problemów z podażą. Przy spadku kondycji plantacji kakao należy spodziewać się, że mniejsze plony przełożą się na wyższe ceny na rynkach globalnych.
Przykład Ghany w ostatnich kilku latach doskonale ilustruje tę zależność. Coraz niższe maksymalne wartości NDVI, wynikające z chorób i starzejących się plantacji, korelują ze spadkiem produkcji kakao w tym regionie. Na wykresie przedstawiającym trend NDVI dla plantacji kakaowca w Ghanie można zauważyć wyraźne obniżenie kondycji roślin, które w efekcie przełożyło się na mniejsze plony i w efekcie panikę na globalnym rynku.

Grafika 4: Porównanie spadających wartości NDVI, produkcji kakao i cen (Western Ghana Cocoa Plantations)
Wykres ukazuje zbieżność spadków NDVI i spadku produkcji kakao, wraz z wyraźnym wzrostem cen w 2024 roku.
Drastyczny wzrost cen kakao w 2024 roku, wynikający z malejącej produkcji, ilustruje jak zmieniające się warunki zdrowotności upraw mogą być bezpośrednim wskaźnikiem nadchodzących zmian na rynku surowców. Satelitarne monitorowanie tych zmian zyskuje na znaczeniu, pozwalając producentom, importerom oraz inwestorom przygotować się na potencjalne zakłócenia w podaży i na dynamicznie zmieniające się ceny.
Dzięki technologii satelitarnej, obserwacja kondycji roślinności w czasie rzeczywistym staje się niezastąpionym narzędziem w strategii zarządzania ryzykiem i stabilizowania cen, zaś Ghana i Afryka Zachodnia pozostają kluczowymi regionami, w których tego rodzaju monitoring jest szczególnie istotny.
Jak satelity mogą wspomóc stabilizację rynku
Zastosowanie satelitów Sentinel-2 oraz analiz NDVI pozwala nie tylko monitorować zmiany w zdrowotności roślin, ale także przewidywać możliwe zaburzenia w łańcuchu dostaw. Dzięki danym satelitarnym, które stale monitorują stan upraw, można wyciągnąć szereg wniosków:
- Wczesne ostrzeżenia o zagrożeniach klimatycznych – wychwytywanie zjawisk takich jak susze, nadmierne opady czy choroby roślin.
- Śledzenie kondycji plantacji w czasie rzeczywistym – co pozwala na szybkie reagowanie na krytyczne zmiany i podejmowanie odpowiednich kroków, takich jak zwiększenie dostaw z innych regionów lub magazynowanie.
- Prognozowanie podaży i potencjalnych deficytów – analiza trendów NDVI w różnych regionach umożliwia przewidywanie wielkości zbiorów i planowanie zapasów w odpowiedzi na przewidywane braki.
Podsumowanie – nowe możliwości i wyzwania
Nowoczesne technologie, takie jak NDVI, mogą zmienić sposób zarządzania rynkiem kakao. Monitorowanie kondycji plantacji pozwala szybciej reagować na kryzysy i przewidywać ceny. To szczególnie ważne w dobie zmian klimatycznych i rosnącej niepewności na rynkach.
Jeśli interesujesz się tematami związanymi z rolnictwem precyzyjnym, zobacz także nasze inne artykuły. Chciałbyś z nami współpracować? Zapraszamy do kontaktu.
Discover more from Harvium
Subscribe to get the latest posts sent to your email.